Για την Παλαιστίνη

Ο Antoine de Saint-Exupéry γνώρισε τον Μικρό Πρίγκηπα στην έρημο Σαχάρα, όπου είχε λόγω βλάβης προσγειώσει το αεροπλάνο του – έτσι λέει το παραμύθι. Ο παλαιστίνιος Μικρός Πρίγκηπας, ωστόσο, που έχει ζωγραφίσει ο Antonio Rodriguez αποδίδοντας τόσο εύστοχα αυτό που συμβαίνει στη Γάζα, ο πεθαμένος αυτός παλαιστίνιος Μικρός Πρίγκηπας με τον πλανήτη του βομβαρδισμένο και κατεστραμμένο, αυτός δεν είναι παραμύθι, υπάρχει πράγματι.

Υπάρχει στα πρόσωπα παιδιών όπως ο Faris Odeh. Έτσι έλεγαν το 14χρονο παιδί που στέκεται μπροστά σε ένα τανκ με μια πέτρα στο χέρι στην εμβληματική φωτογραφία που έβγαλε ο Laurent Rebours στις 29 Οκτωβρίου του 2000. Έντεκα μέρες μετά, ο Faris Odeh δολοφονήθηκε. Και όπως λέει το ομώνυμο τραγούδι της Rim Banna:

Η πεταλούδα θα σε μεταφέρει στην πλάτη ενός σύννεφου

Η γαζέλα θα τρέξει μαζί σου μέχρι τον κούφιο πλάτανο

Και το άρωμα του ψωμιού θα σε πάει στην αγκαλιά της μητέρας σου

Wonderland #153 

Για την Παλαιστίνη

«Ο Θεός έγινε πρόσφυγας»: η μουσική της ελευθερίας και της αλληλεγγύης από την Παλαιστίνη και για την Παλαιστίνη, από τα εμβληματικά τραγούδια της Rim Banna μέχρι το σύγχρονο ριζοσπαστικό hip hop 

Σύγχρονη jazz χωρίς όρια

Η αλήθεια είναι ότι δεν συναντάει κανείς συχνά μουσικούς τόσο σημαντικούς όσο η Lakecia Benjamin – ούτε συνθέσεις όπως το Amerikkan Skin, το οποίο ανοίγει το άλμπουμ Phoenix με ήχους σειρήνων και πυροβολισμών, αλλά και το εξής απόσπασμα από ομιλία της Angela Davis το 2019: «η επαναστατική ελπίδα βρισκεται μεταξύ των γυναικών που έχουν εγκαταλειφθεί από την ιστορία [...] Πιστεύω πραγματικά, και οι άνδρες πρέπει να το επικροτήσουν αυτό, ότι αυτή είναι η εποχή των γυναικών».

Στo Amerikkan Skin ο εκρηκτικός ήχος του σαξόφωνου της Lakecia Benjamin ακούγεται σαν ένα καταλυτικό κάλεσμα σε διάλογο, και o διάλογος θα επιτευχθεί μέσω του συλλογικού αυτοσχεδιασμού και θα κορυφωθεί με τις ερωτοαπαντήσεις σαξόφωνου και τρομπέτας – και αυτό το συναίσθημα, αυτό το πέρασμα από το ατομικό στο συλλογικό, μόνο η free jazz μπορεί να το εκφράσει με τέτοια ένταση.

Με άλλα λόγια, η πρωτοποριακή, φεμινιστική και ριζοσπαστική μουσική της Lakecia Benjamin δεν κάνει καμία υποχώρηση – κι αν έχει σημασία η ευρεία αναγνώρισή της, ακόμα και από mainstream πηγές όπως οι New York Times, είναι ακριβώς επειδή δεν έχει κάνει καμία υποχώρηση για να την κερδίσει. Καθόλου τυχαία, στο Phoenix θα (ξανα)συναντήσουμε ως παραγωγό την Terri Lynn Carrington, θρυλική μορφή της σύγχρονης jazz που έχει συμβάλλει στην ανάδειξη του έργου των γυναικών μουσικών.

Wonderland #146
Σύγχρονη jazz χωρίς όρια

Νέες κυκλοφορίες από τον θυελλώδη ήχο του Kamasi Washington και των Ulysses Owens Jr. & Generation Y στις μελωδίες του Ambrose Akinmusire, της Meshell Ndegeocello & της Norah Jones, και από την πρωτοποριακή φεμινιστική free jazz της Lakecia Benjamin και της Matana Roberts στην μεταποικιακή κριτική των Irreversible Entanglements – μαζί, δυο λόγια για τη δικαιοσύνη από την υπόθεση Κολωνού μέχρι την επίθεση στη Γάζα

Από τα blues στην country και ακόμα πιο μακριά

Η συζήτηση για τη μουσική δεν είναι ποτέ πολιτικά ουδέτερη – πολύ δε περισσότερο, όταν το μάρκετινγκ της μουσικής βιομηχανίας συνδέεται με τις φυλετικές διακρίσεις και την ιστορία του ρατσισμού.

Όπως γράφει η Rhiannon Giddens στον Guardian, ο διαχωρισμός της μουσικής σε είδη είναι προϊόν του καπιταλισμού: η μουσική βιομηχανία διαφοροποιεί τα προϊόντα της και αυξάνει τα κέρδη της δημιουργώντας διαφορετικά καταναλωτικά κοινά. Πολύ νωρίς, από τη δεκαετία του 20 οι δισκογραφικές εταιρίες ηχογραφούσαν και προωθούσαν τους λευκούς μουσικούς ως hillbilly (‘χωριάτικη’) μουσική και τους μαύρους μουσικούς ως race (φυλετική) μουσική, κατηγορίες που τη δεκαετία του 60 θα εξελιχθούν σε country και R&B αντίστοιχα, τη δεκαετία του 80 σε rock και hip hop κ.λπ.

Αυτά τα εργαλεία μάρκετινγκ της μουσικής βιομηχανίας ξαναγράφουν σταδιακά την ιστορία: ηχογραφώντας και προωθώντας μόνο τα τραγούδια λευκών μουσικών ως country δημιουργείται μια πλασματική εικόνα της country ως αποκλειστικά «λευκής» μουσικής – εικόνα που παραβλέπει τον ρόλο των μαύρων μουσικών ως εμπνευστών και συνδιαμορφωτών του είδους, αλλά και τη χρήση οργάνων όπως το μπάντζο που προέρχεται από τη μουσική παράδοση της αφροαμερικανικής κοινότητας.

Κομβική σημασία όμως για τη μουσική βιομηχανία έχει και η προώθηση μέσω ραδιοφωνικών σταθμών αφιερωμένων στο είδος, που μέχρι σήμερα λειτουργούν ως πυλωροί και διαμορφωτές των ορίων του τι είναι και τι δεν είναι αποδεκτό ως «country» – ορίων που συνάδουν με τον εγγενή ρατσισμό της μουσικής βιομηχανίας και την ιδεολογία της λευκής ανωτερότητας.

Wonderland #151
Από τα blues στην country και ακόμα πιο μακριά

Ποιος γράφει την ιστορία της μουσικής και ποιος αποκλείεται από αυτήν; Πώς συνδέονται οι δισκογραφικές εταιρείες και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί με τις φυλετικές διακρίσεις; Γιατί έχει τόσο αντιρατσιστική όσο και μουσική σημασία η σύγχρονη country / americana σκηνή;

Το μινόρε της χώρας των θαυμάτων

Θαύματα γίνονται μόνο από τα κάτω, για αυτό άλλωστε αγαπάμε τόσο πολύ τις ελάσσονες κλίμακες. Τα χαμηλά κουρδίσματα της καρδιάς είναι ο μόνος τρόπος που έχουμε για να ζεσταθούμε αλλά και για να ζεστάνουμε – στο μέτρο του δυνατού και του αδύνατου – το ξέσπασμα κάθε φωτός ενάντια στην επέλαση κάθε σκότους.