«Ζητάμε ν’ αλλάξουμε την παθητική σχέση ακροατή-ραδιοφώνου, που υπήρχε μέχρι σήμερα. Να ενεργοποιήσουμε τον ακροατή με αφυπνιστικούς ερεθισμούς σε προβλήματα σκέψεως και τέχνης»: αυτός ήταν ο σκοπός του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας σύμφωνα με τον Μάνο Χατζηδάκι, ο οποίος ανέλαβε τη διεύθυνσή του στη Μεταπολίτευση, από το 1976 μέχρι το 1980.
Tο Τρίτο Πρόγραμμα παραμένει θρυλικό, όχι μόνο γιατί αποτέλεσε όαση για την εποχή του, την οποία έτσι κι αλλιώς οι περισσότεροι και οι περισσότερες από μας δεν προλάβαμε, αλλά γιατί αποτελεί πρότυπο μέχρι σήμερα: «πρότυπο για όσους κάνουν ραδιόφωνο και για όσους αναζητούν εστίες πολιτισμού που μπορούν πραγματικά να λειτουργούν με ελευθερία και δημιουργικότητα», λέει ο Γιώργος Κουρουπός, ο οποίος ήταν αναπληρωτής διευθυντής την ίδια περίοδο που το Τρίτο θα έμενε στην ιστορία ως η καλύτερη στιγμή του ελληνικού ραδιοφώνου. Μια στιγμή που φυσικά και δεν έχει καμία σχέση με την εμπορικότητα της ιδιωτικής κερδοσκοπικής ραδιοφωνίας, ούτε με τη συνάρθρωση μεταξύ αγοράς, δισκογραφικών εταιριών και ραδιοφωνικών παραγωγών, ούτε με την επιτήδευση και τον ναρκισσισμό που μπορεί, δυστυχώς, να συναντήσει κανείς ακόμα και σε εναλλακτικά εγχειρήματα.
Με άλλα λόγια, η ραδιοφωνική καινοτομία παραμένει ζητούμενο, όχι φυσικά ως απομίμηση του Τρίτου εκείνης της περιόδου, αλλά ως παραγωγή πρωτότυπου περιεχομένου ενάντια στις ραδιοφωνικές, και όχι μόνο, συμβάσεις της δικής μας εποχής. Ένα από τα πράγματα, άλλωστε, που δείχνει η ιστορία του Τρίτου είναι ότι το κριτικό βλέμμα μπορεί να αποκτήσει διαχρονική σημασία, όπως συμβαίνει με Τα Σχόλια του Τρίτου που έκανε ο Χατζηδάκις τα μεσημέρια της Κυριακής. Ενδεικτικά, Το Πρόσωπο του Τέρατος κι o Φόβος Μήπως το Συνηθίσουμε εκφωνήθηκε το μακρινό 1978 αλλά παραμένει επίκαιρο, ιδιαίτερα τη σημερινή εποχή της ανόδου της ακροδεξιάς: «Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά».
Κάνετε έρωτα, όχι ραδιόφωνο: η μαγική μουσική του Μάνου Χατζιδάκι μέσα από κλασσικές, νεότερες και ορχηστρικές εκτελέσεις – και μαζί, η αναντικατάστατη οπτική του για το ραδιόφωνο μέσα από τα σχόλια του Τρίτου.
No comments:
Post a Comment