Η μουσική ενάντια στην κατάθλιψη και την παραίτηση: ακριβώς αυτό ήταν η Δεύτερη Συμφωνία του Sergei Rachmaninoff, μια απάντηση στη νευρική κατάρρευση που του προκάλεσε η πολύ αρνητική υποδοχή της Πρώτης Συμφωνίας του το 1897. Χρειάστηκαν δώδεκα χρόνια – και ενδιάμεσα η επιτυχία του Δεύτερου Κοντσέρτου για Πιάνο – για να επανέλθει με την πρεμιέρα της Δεύτερης Συμφωνίας, το 1909, η οποία στη συνέχεια θα βραβευτεί και παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο δημοφιλή και σημαντικά έργα κλασσικής μουσικής.
Ως προς την εκτέλεση, δε νομίζω πως υπάρχει αμφιβολία: μερικές φορές συμβαίνει η συνάντηση του έργου ενός συνθέτη με μια συγκεκριμένη ορχήστρα και μαέστρο να έχει αποτελέσματα που θα τα έλεγε κανείς σχεδόν μαγικά, όπως, στην προκειμένη περίπτωση, με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου σε διεύθυνση του Gennadi Rozhdestvensky το 1988.
Χρειάζεται, ωστόσο, μια ίσως ασυνήθιστη αλλά πάντως απαραίτητη προειδοποίηση περιεχομένου: δε μπορώ να ξέρω τι έχει κάθε άνθρωπος μέσα του, τι έχει περάσει και τι νιώθει εξαιτίας αυτού που έχει περάσει. Ένας μπορεί να είναι ερωτευμένος, ενώ ένας άλλος μπορεί να πενθεί. Ένας υποφέρει από νοσταλγία, ας πούμε για την πόλη του, αν ζει πολύ καιρό μακριά της. Άλλος ξεχειλίζει από ευγνωμοσύνη, ας πούμε μπαίνοντας στο σπίτι του μετά από μια μακρά περίοδο νοσηλείας.
Δεν ξέρω λοιπόν τι νιώθετε, ξέρω όμως πώς ό,τι κι αν νιώθετε, αυτή η μουσική θα το βρει. Θα μπει μέσα σας, θα το βρει και θα συνδεθεί μαζί του για πάντα. Και όταν συμβεί αυτό, δε θα μπορέσετε ποτέ να τη βγάλετε από μέσα σας, δε θα γλιτώσετε ποτέ από αυτήν, ή, αντίστροφα, δε θα είστε ποτέ ξανά μόνοι. Θα την ακούτε χωρίς να παίζει πουθενά, θα την σιγοτραγουδάτε και οι άνθρωποι γύρω σας θα σας κοιτάζουν σα να είστε ημίτρελοι.
Γιατί αυτό ακριβώς είναι η κλασσική: μουσική για ημίτρελους. Και όχι για αυτούς που την επικαλούνται για να κάνουν τους δήθεν «γνώστες», να εκμεταλλευτούν δηλαδή το πολιτιστικό της κεφάλαιο για ίδιον όφελος. Αυτοί αγαπούν την εξουσία – εμείς λέμε για τους ανθρώπους που αγαπούν τη μουσική.
Και αυτή είναι μια μουσική που αν την αγαπήσετε, δε θα την ξεχάσετε ποτέ αλλά ούτε και εκείνη εσάς. Εύχομαι ολόψυχα να μη βρεθεί κανείς σε θέση ανάγκης – αλλά αν συμβεί κάτι τέτοιο, αυτή η μουσική θα είναι εκεί. Θα είναι εκεί και θα σας κρατάει το χέρι.
Γιατί οι συνθέσεις για μπαλέτο του Tchaikovsky και του Prokofiev παραμένουν συναρπαστικές μέχρι σήμερα; Ήταν το θυελλώδες κοντσέρτο για βιολί του Tchaikovsky το metal της εποχής του; Και γιατί όποιος ακούει τη δεύτερη συμφωνία του Rachmaninoff δε μπορεί ποτέ να τη βγάλει από μέσα του; (εικόνες: Amourette Illustration)
No comments:
Post a Comment